何か月末の2日間に結構な閲覧があったようです。なんか巷であったのでしょうか? 甲殻類大暴れとか?
祝! 成人式 ~コエビノハラヤドリ亜科 WoRMS調査~
新成人のみなさな。おめでとうございます。
こんな時代ではありますが、みなさまにとって良い日本でありますよう、心からご期待いたします。
ジュニアも今年成人式でした。こちらは延期となっていまいましたが、、、
図はまったく無関係です。知人の研究者Saitoさんが新種記載研究10周年ということで、研究歴ハーフ成人式とのことです(笑)。
--------------- [2021.1.14加筆] ---------------
コエビノハラヤドリ亜科Hemiarthrinaeの情報をまとめました。
平成26年(7年前)に調べたときは56種だったので、8種(1.1新種/年)が記載されたようです。
宿主はWoRMSで調べたので、抜けもあるかと思います。なんか、Nob!!がモエビ科と思っていたものが、いくつかに分けられているようです。
Subfamily Hemiarthrinae Markham, 1972(出典:WoRMS, 2021.1.11)
Allodiplophryxus Markham, 1985属・2種
1 Allodiplophryxus floridanus Markham, 1985
Host: Urocaris longicaudata Stimpson, 1860 [Palaemonidae ]
2 Allodiplophryxus unilateralis An, Chen & Paulay, 2020
Host: Jocaste lucina (Nobili, 1901) [Palaemonidae ]
Anchiarthrus Markham, 1992属・1種
3 Anchiarthrus derelictus Markham, 1992
Host: Arete dorsalis Stimpson, 1860 [Alpheidae ]
Anisarthrus Giard, 1907属・2種
4 Anisarthrus okunoi Saito & Shimomura, 2015
Host: Rhynchocinetes uritai Kubo, 1942 [Rhynchocinetidae ]
5 Anisarthrus pelseneeri Giard, 1907
Host: Athanas nitescens (Leach, 1814) [Alpheidae ]
Anomophryxus Shiino, 1937属・1種
6 Anomophryxus deformatus Shiino, 1937
Host: Plesionika ortmanni Doflein, 1902 [Pandalidae ]
Apophrixus Nierstrasz & Brender a Brandis, 1931属・2種
7 Apophrixus constrictus Markham, 1982
Host: Alpheus Fabricius, 1798 [Alpheidae ]
8 Apophrixus philippinensis Nierstrasz & Brender à Brandis, 1931
Host: - [-]
Azygopleon Markham, 1985属・1種
9 Azygopleon schmitti (Pearse, 1932)
Host: Synalpheus brooksi Coutière, 1909 [Alpheidae]
Cataphryxus Shiino, 1936属・1種
10 Cataphryxus primus (Shiino, 1934)
Host: Lysmata Risso, 1816 [Lysmatidae ]
Dicropleon Markham, 1972属・4種
11 Dicropleon bifidus (Bourdon, 1967)
Host: Actinimenes inornatus (Kemp, 1922) [Palaemonidae ]
12 Dicropleon morator Markham, 1982
Host: Cristimenes commensalis (Borradaile, 1915) [Palaemonidae ]
13 Dicropleon periclimenis Markham, 1972
Host: Cuapetes americanus (Kingsley, 1878) [Palaemonidae ]
14 Dicropleon processae Markham, 1980
Host: Processa aequimana (Paulson, 1875) [Processidae ]
Diplophryxus Richardson, 1904属・8種
15 Diplophryxus alphei Shiino, 1934
Host: Alpheus Fabricius, 1798 [Alpheidae ]
16 Diplophryxus alveolatus Bourdon, 1981
Host: Alpheus Fabricius, 1798 [Alpheidae ]
17 Diplophryxus gargantua Boyko, 2012
Host: Alpheus inca Wicksten & Méndez G., 1981 [Alpheidae ]
18 Diplophryxus gracilis Markham, 1989
Host: Urocaridella urocaridella (Holthuis, 1950) [Palaemonidae ]
19 Diplophryxus jordani Richardson, 1904
Host: Palaemon serrifer (Stimpson, 1860) [Palaemonidae ]
20 Diplophryxus kempi Chopra, 1930
Host: Gnathophyllum americanum Guérin-Méneville, 1855 [Palaemonidae ]
21 Diplophryxus negrimaculatus Markham, 2010
Host: Phycomenes zostericola Bruce, 2008 [Palaemonidae ]
22 Diplophryxus siankaanensis Markham, 1988
Host: Alpheus formosus Gibbes, 1850 [Alpheidae ]
Eophrixus Caroli, 1930属・13種
23 Eophrixus adriaticus (Nierstrasz & Brender à Brandis, 1931)
Host: Hippolytidae Spence Bate, 1888 [Hippolytidae ]
24 Eophrixus brevicauda (Chopra, 1923)
Host: Synalpheus tumidomanus (Paulson, 1875) [Alpheidae ]
25 Eophrixus caudatus An, Boyko & Li, 2015
Host: Alpheus microstylus (Spence Bate, 1888) [Alpheidae ]
26 Eophrixus enchophyllus Caroli, 1930
Host: Alpheus dentipes Guérin, 1832 [Alpheidae ]
27 Eophrixus kuboi (Shiino, 1939)
Host: Cuapetes akiensis (Kubo, 1936) [Palaemonidae ]
28 Eophrixus laevimanus Caroli, 1930
Host: Synalpheus gambarelloides (Nardo, 1847) [Alpheidae ]
29 Eophrixus leptochelae (Pillai, 1966)
Host: Leptochela aculeocaudata Paulson, 1875 [Pasiphaeidae ]
30 Eophrixus lysmatae Caroli, 1930
Host: Lysmata seticaudata (Risso, 1816) [Lysmatidae ]
31 Eophrixus nigrocinctus (Chopra, 1923)
Host: Cuapetes elegans (Paulson, 1875) [Palaemonidae ]
32 Eophrixus pikei (Bruce, 1968)
Host: Ischnopontonia lophos (Barnard, 1962) [Palaemonidae ]
33 Eophrixus shojii Shiino, 1941
Host: Alpheus japonicus Miers, 1879 [Alpheidae ]
34 Eophrixus subcaudalis (Hay, 1917)
Host: Synalpheus longicarpus (Herrick, 1891) [Alpheidae ]
35 Eophrixus yusakiensis (Shiino, 1934)
Host: Alpheus Fabricius, 1798 [Alpheidae ]
Epiphrixus Nierstraz & Brender a Brandis, 1932属・1種
36 Epiphrixus adriaticus Nierstrasz & Brender à Brandis, 1932
Host: Synalpheus gambarelloides (Nardo, 1847) [Alpheidae ]
Eriphrixus Markham, 1990属・1種
37 Eriphrixus obesus Markham, 1990
Host: Periclimenes vaubani Bruce, 1990 [Palaemonidae ]
Filophryxus Bruce, 1972属・1種
38 Filophryxus dorsalis Bruce, 1972
Host: Echinopericlimenes hertwigi (Balss, 1913) [Palaemonidae ]
Hemiarthrus Giard & Bonnier, 1887属・5種
39 Hemiarthrus abdominalis (Krøyer, 1840)
Host: Eualus gaimardii (H. Milne Edwards, 1837) [Thoridae ]
40 Hemiarthrus alphei An, Chen & Paulay, 2020
Host: Alpheus crinitus Dana, 1852 [Alpheidae ]
41 Hemiarthrus nematocarcini Stebbing, 1914
Host: Nematocarcinus lanceopes Spence Bate, 1888 [Nematocarcinidae ]
42 Hemiarthrus surculus Boyko & Williams, 2004
Host: Alpheus simus Guérin-Méneville, 1855 [Alpheidae ]
43 Hemiarthrus synalphei (Pearse, 1950)
Host: Synalpheus fritzmuelleri Coutière, 1909 [Alpheidae ]
Hemiphryxus Bruce, 1978属・1種
44 Hemiphryxus malindiae (Bruce, 1974)
Host: Coralliocaris superba (Dana, 1852) [Palaemonidae ]
Hyperphrixus Nierstrasz & Brender a Brandis, 1931属・3種
45 Hyperphrixus castrensis Markham, 1985
Host: Periclimenes perryae Chace, 1942 [Palaemonidae ]
46 Hyperphrixus filiformis (Chopra, 1923)
Host: Alpheus paralcyone Coutière, 1905 [Alpheidae ]
47 Hyperphrixus tattersalli Nierstrasz & Brender à Brandis, 1931
Host: Palaemonidae Rafinesque, 1815 [Palaemonidae ]
Hypohyperphrixus Nierstrasz & Brender a Brandis, 1932属・1種
48 Hypohyperphrixus latilamellaris Nierstrasz & Brender à Brandis, 1932
Host: Synalpheus triunguiculatus (Paulson, 1875) [Alpheidae ]
Izuohshimaphryxus Saito, 2015属・1種
49 Izuohshimaphryxus hoshinoi Saito, 2015
Host: Ancylomenes speciosus (Okuno, 2004) [Palaemonidae ]
Loki Markham, 1972属・2種
50 Loki athanus An, Chen & Paulay, 2020
Host: Athanas parvus de Man, 1910 [Alpheidae ]
51 Loki circumsaltanus Markham, 1972
Host: Thor floridanus Kingsley, 1878 [Thoridae ]
Mediophrixus Markham, 1990属・1種
52 Mediophrixus pinuum Markham, 1990
Host: Athanas Leach, 1814 [Alpheidae ]
Mesophryxus Bruce, 1973属・1種
53 Mesophryxus ventralis Bruce, 1973
Host: Harpiliopsis beaupresii (Audouin, 1826) [Palaemonidae ]
Metaphrixus Nierstrasz & Brender a Brandis, 1931属・4種
54 Metaphrixus carolii Nierstrasz & Brender à Brandis, 1931
Host: - [-]
55 Metaphrixus intutus Bruce, 1966
Host: Palaemonella rotumana (Borradaile, 1898) [Palaemonidae ]
56 Metaphrixus rastriferis Markham, 1990
Host: Periclimenaeus rastrifer Bruce, 1980 [Palaemonidae ]
57 Metaphrixus setouchiensis Shimomura, Ohtsuka & Sakakihara, 2006
Host: Hippolyte Leach, 1814 [Hippolytidae ]
Micropodiphryxus Boyko, 2012属・1種
58 Micropodiphryxus richardsonae (Chopra, 1930)
Host: Philocheras lowisi (Kemp, 1916) [Crangonidae ]
Miophrixus Barnard, 1955属・1種
59 Miophrixus latreutidis Barnard, 1955
Host: Latreutes pymoeus Nobili, 1904 [Hippolytidae ]
Neophryxus Bruce, 2007属・1種
60 Neophryxus globicaudatus (Bruce, 1973)
Host: Coralliocaris graminea (Dana, 1852) [Palaemonidae ]
Orophryxus Bruce, 1972属・1種
61 Orophryxus shiinoi Bruce, 1972
Host: Cuapetes grandis (Stimpson, 1860) [Palaemonidae ]
Pliophrixus Caroli, 1930属・1種
62 Pliophrixus philonika Caroli, 1930
Host: Processa edulis (Risso, 1816); Processa canaliculata Leach, 1815 [Processidae ]
Quadripediphryxus Saito, 2020属・1種
63 Quadripediphryxus mayuzumii Saito, 2020
Host: Synalpheus streptodactylus Coutière, 1905 [Alpheidae ]
Sigyn An, Boyko & Li, 2015属・1種
64 Sigyn branchialis An, Boyko & Li, 2015
Host: Alpheus digitalis De Haan, 1844 [Alpheidae ]
<出典>
Boyko, C.B.; Bruce, N.L.; Hadfield, K.A.; Merrin, K.L.; Ota, Y.; Poore, G.C.B.; Taiti, S.; Schotte, M.; Wilson, G.D.F. (Eds) (2008 onwards). World Marine, Freshwater and Terrestrial Isopod Crustaceans database. Hemiarthrinae Markham, 1972. Accessed through: World Register of Marine Species at: http://www.marinespecies.org/aphia.php?p=taxdetails&id=589331 on 2021-01-14
エビノユタンポ
(標本は染色しています)
熊野灘の水深280 mから採集されたノコノハエビジャコの腹部から発見されたエビヤドリムシが、所属亜科不明の新属新種
Pleonobopyrus kumanonadensis Saito & Moritaki, 2020エビノユタンポ
として記載されました。
コエビ類の腹部に寄生するエビヤドリムシ類としてはコエビノハラヤドリ亜科Hemiarthrinaeが知られますが、本種は形態が大きく異なり、また寄生姿勢も腹部を宿主の腹部に向けあうという、特異な特徴がみられています(コエビノハラヤドリ亜科では、背面を宿主の腹面に付けます)。
また、エビジャコ類にはエビジャコヤドリムシ亜科Argeiinaeの寄生が知られ、Boykoの検索表ではこの亜科に落ちるのですが、差異を示す形質も多く、寄生部位も宿主の腹部(エビジャコヤドリムシ亜科は鰓腔)という違いがみられています。
エビヤドリムシ科は現在9亜科からなりあますが、これらを含み、全ての亜科との違いがみられ、所属亜科不明となっています。
エビノユタンポの記載論文は11/6にweb公開されているのですが、国際的なオンラインデータベースWoRMS(World Register of Marine Species)に即日反映されていました。
http://www.marinespecies.org/aphia.php?p=taxdetails&id=1464950#attributes
WoRMSのアップデートは編集担当者のリサーチ力に左右されている気がします。
しかし、なぜかPseudioninae亜科の所属とされています。論文中でPseudioninae亜科との関係について議論されていますが、差異もみられているため、これらの関係は不明とされています。
宿主のノコノハエビジャコPrionocrangon dofleini Balss, 1913は『新日本動物図鑑(中)』(1965)ではメクラエビとされています。あまり採集されないレアなエビのようで、「熊野灘漸深海帯生物調査」でも、このときはじめて採集されたと記されています。林(2015)で和名は改称されていますが、あまり浸透していないようで、オンラインデータベースBISMaL(Biological Information System for Marine Life)でも「メクラエビ」の名前が使われています(2020.11.14現在)。
https://www.godac.jamstec.go.jp/bismal/j/view/9026104
エビノユタンポという和名は、寄生した状態が宿主エビが腹部に湯たんぽを抱えているように見えることに由来しているのだと思います。
なお、この記載論文は、日本甲殻類学会の学会誌『Crustacean Research vol.49』に掲載されるのですが、この号、ヤドリムシ関係の論文が3報、4種が記載されるようです。ヤドリムシの時代が来てるみたいです。
<論文>
Saito, N. & Moritaki, T., 2020. Pleonobopyrus kumanonadensis gen. et sp. nov. (Crustacea, Isopoda): A new bopyrid infesting the crangonid shrimp, Prionocrangon dofleini (Crustacea, Decapoda, Caridea). Crustacean Research, 49: 197–202.
- こちらのサイトから論文ダウンロードできます:https://www.jstage.jst.go.jp/article/crustacea/49/0/49_197/_article/-char/en
10月アクセス状況
こんな感じでした。
9月アクセス数
今年もあと3か月! 突っ走ります(涙)
先月のアクセス状況。相変わらずの低迷です(笑)
そこそこの息抜き程度に更新してまいります(、、、orz)。